ŞİRKET TÜRLERİ
Her şirketin (Ticaret
Siciline Kaydolan Adi Şirket dahil) uyacağı esaslar vardır.
-
Ticaret Ünvanı alacak ve bu
ünvan ile işlerini yürütecektir.
-
Ticari yasal defterler ile
şirket türüne göre gerekli olan defterleri ve kayıtları tutacaktır.
-
Şirketin statüsünde, faaliyet
alanı, sermayesi, kurucuları, temsil ve ilzam şekli başta olmak üzere,
üçüncü kişileri ilgilendiren her husus belirlenecektir.
-
Şirketin İlzam ve temsil
düzeni belirlenecek ve buna göre yetkiler dönemsel veya tüm şirket
süresi için tayin edilecektir.
-
Şirket ilanları için yasal
kurallara uyulacaktır.
-
En az üçüncü kişileri
ilgilendirecek her konuyu içeren bilgiler, usulüne göre Ticaret Siciline
kaydettirilerek ilan edilecektir.
Borçlar Kanunu, Kooperatifler
Kanunu ve Ticaret Kanununa göre şirket türleri,
-
Adi Şirket
-
Kollektif Şirket
-
Adi Komandit Şirket
-
Sermayesi Paylara Bölünmüş
Komandit Şirket
-
Anonim Şirket
-
Limited Şirket
-
Kooperatif
1.Adi Şirket:
Kurulması kolay, dağılması
kolay, işlemesi zor, ortaklarını çok sıkı kavrayan, her türlü
anlaşmazlıklar için kolay üreme/gelişme ortamı olan, şirket borçlarından
ortakların tamamının sınırsız sorumlu olduğu, Borçlar Kanununu
hükümlerine tabi bir şirket türüdür.
-
Her ortak şirketi tek
başına temsil ve ilzam etme yetkisi vardır.
-
Şirkette ortaya konan,
sermayeden çok ortakların maddi ve manevi varlıklarıdır.
-
Ortaklar sadece beyan
ettikleri sermaye ile değil, tüm varlıkları ile sorumludur.
-
Herhangi bir yazılı sözleşme
yapmak şart değildir.
-
Ortakları ayrı ayrı Gelir
Vergisi yönünden vergi mükellefi olurlar.
-
Genelde küçük esnaf ve emek
yoğun çalışan işletmelerde halen rağbet görmektedir.
2.Kollektif Şirket:
Bir ünvan altında yazılı
mukavele ile kurulan ve ortakların her birinin şirket borçlarından
sınırsız olarak sorumlu Türk Ticaret Kanunu'na göre kurulan
şirkettir. Adi şirkete benzer, TTK.hükümlerine tabidir. Eskiden revaçta
olan şirket türü olmasına rağmen son yıllarda rağbet görmemektedir.
3.Komandit Şirket:
Ortaklarından bazılarının
koydukları sermaye ile sınırlı olarak, diğerlerinin bütün varlıklarıyla
şirket alacaklarına karşı sorumlu oldukları, bir Ticari Ünvan altında
çalışan ve sınırsız sorumlu ortağın ismi Şirketin Adi Komandit olduğunu
açıklayan şirket ünvanında da gösterilen şirkete Adi Komandit Şirket
denir.
-
Sınırsız sorumlu ortağa
Komandite ortak, Koyduğu sermayesi ile sınırlı sorumlu olan ortağa ise
Komanditer ortak denir.
-
Komandite ortak mutlaka
gerçek kişi olmalıdır. Komanditer ortak Gerçek veya Tüzel Kişi olabilir.
-
Pek rağbet edilen şirket
türü değildir.
4.Sermayesi Paylara Bölünmüş
Komandit Şirket:
Şirket Sermayesi paylara
bölünen ve ortaklarından bir veya birkaçı şirket alacaklarına karşı bir
Kollektif Şirket, diğerleri bir Anonim Şirket ortağı gibi mesul olan
Şirkettir.
5.Anonim Şirket:
En az beş kurucu ile oluşan
sermayesi pay senetleri ile temsil edilen, eşit paylara bölünmüş,
kurucunun ver ortağın sorumluluğu taahhüt ettiği sermaye payı ile
sınırlı olan şirkettir. Uluslararası işbirliğinde, makbul olan şirket
türüdür.
-
Anonim Şirkette; bütün
ortakların dahil olduğu her türlü karar alma organı genel kuruldur.
Genel Kurul Yönetim Kurulunu ve Denetçileri seçer.
-
Yönetim Kurulu üyeleri ile
Müdürler Amme Alacakları Tahsil Üsulü Kanununa tabi borçlardan
(Vergi,SSK vb) sınırsız sorumludur.
-
Sermaye çoğunluğunun, bu
hakkını kötüye kullanması ancak bir düzeye kadar önlenebilir.
-
Kurumlar vergisine
mükellefidirler.
6. Limited Şirket:
İki veya daha çok gerçek ve
tüzel kişi arasında,bir ticaret ünvanı ile oluşturulan, ortakların
sorumluluğu taahhüt ettikleri sermaye ile sınırlı olan, sermayesi
belirli ortaklıktır.
-
Az sermaye ile kurulabilir.
-
Ortakların sorumluluğu tıpkı
anonim şirketlerdeki gibi sermaye payları ile sınırlıdır.
-
Birbirini az tanımakla beraber
birlikte iş yapmakta yarar görenler için çok avantajlı bir ortaklık
tipidir.
-
Ortak sayısı elliyi geçemez.
-
Ana sözleşmede aksi
belirtilmemişse bütün ortaklar şirketi temsile hem yetkili hem
mecburdurlar.
-
Temsil yetkisi dışarıdan
atanacak müdür veya müdürlere devir edilebilir.
-
İmza yetkili müdür veya
müdürler şirket ortağı olsun veya olmasın Amme Alacakları Tahsil Usulü
Kanununa tabi borçlardan (Vergi, SSK vb) sınırsız sorumludur.
7.Kooperatif Şirketler:
Ortaklarının belirli ekonomik
yararlarını ve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını,
karşılıklı yardım ve dayanışma ve kefalet suretiyle sağlamayı amaçlayan,
gerçek ve tüzel kişilerle Dernek ve Vakıflarında ortak olabildiği, ortak
sayısı ve sermayesi değişebilen bir ortaklıktır.
Kar amacına yönelik diğer
şirketlerden, "az harcama, ucuza edinme, karşılıklı destek olma"
düşüncelerine dayanmasıyla ciddi farlılık göstermektedir. Özellikle
ülkemizde yapılanma alanında çok geniş bir yeri olduğu da bilinmektedir.
Bu niteliği ile uzman ellerde, etkin denetimi ve yönlendirilmesi gereken
bir konudur.
-
En az yedi kurucu ortak olması
gerekir.
-
Kooperatif en yetkili organı
Genel Kurul (ortaklar kuruludur) Genel kurul Yönetim Kurulu ile
Denetçileri seçer.
-
Her yıl yönetim kurulunun
faaliyetlerini inceleyerek genel kurul ibra eder.
Yukarıda açıklanan şirketler
ve türleri genel bilgilerdir. Bu bilgiler yol göstericidir. Karar almak
gerektiğinde işinizin durumu ve özelliklerini gözden geçirerek daha
ayrıntılı bilgi almak bir Mali Müşavir'e danışarak daha geniş bilgi
alabilirsiniz.
|